GELİŞİMSEL REHBERLİK
Müredat Laboratuvar Okullarında bireyin gelişimsel ihtiyaçlarını ön plana alan ve rehberlik hizmetlerinin öğrencilerin içinde bulundukları gelişim dönemlerinin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olmasını öngören "Gelişimsel Rehberlik" anlayışı esastır.
Günümüz toplumunun beklentileri, öğrencilerin sürekli artan ihtiyaçları eğitim sistemimiz ve kaynaklarımıza giderek artan talepler yüklemektedir. Aynı zamanda çeşitli faktörler bazı çocuklarımızın etkili öğrenme için duyuşsal, fiziksel ve sosyal yönden sağlıklı bir şekilde donatılmamış olarak okullarımıza katılmalarına neden olmaktadır. Eğitimciler bugünkü uluslar arası yarışmacı teknolojik piyasanın taleplerini karşılayacak nitelikleri kazandırmak amacıyla farklı nitelikteki öğrencileri eğitmeye çalışmalıdırlar. Okullar etkili öğrenmeyi sağlamak için öğrencilere destek olmak zorundadırlar. Toplumsal etkiler ve değişmelerin ürettiği bazı ihtiyaçlar sadece sınıf içi öğretim programları yoluyla karşılanamamaktadır. Bu ihtiyaçlar bireysel gelişimi esas alan ve öğretim ile rehberlik ögelerinin kaynaştığı planlı bir eğitimsel program yoluyla karşılanabilir,
öğrencilerin öğrenme biçimlerim etkileyen özel gereksinimleri ilgileri, çoğunun da öğrenme yaşantılarım olumsuz yönde etkileyen problemleri bulunmaktadır. öğrencilerin problemlerinin ve endişelerinin bazıları içinde yaşanılan zamanla ilgili iken bazıları da yeni nesil ve yeni topluma özgü hayatın gelişim evreleriyle ilgilidir. Bazı öğrenci problemlerinin okullardaki öğrenme süreci üzerinde diğer problemlerden daha fazla yıkıcı etkisi olabilmektedir. Çok ciddi şekilde bastırılmış ve birtakım duygularım kaybetmiş genç insanlar mantık dışı şeyler yapabilirler. Problem ne olursa olsun, büyüme ciddi bir iştir.
Gençlerin büyüme sürecindeki problem ve endişeleriyle başa çıkabilmelerine yardımcı olmak için düzenli rehberlik ve danışmanlık programları okullardaki eğitim sürecinin vazgeçilmez bir parçası olmalıdır. Bu programlar kişisel, sosyal, meslekî ve akademik büyümeyi daha iyi hale getirmek için tasarlanmalıdırlar, ilk ve temel amaç öğrencilerin daha etkili ve verimli öğrenmelerine yardımcı olmaktır. Bu programlar okul hayatinin daha tatmin edici ve daha ödüllendirici olmasını sağlarlar.
Gelişimsel rehberlik öğrencilerin gereksinimlerim karşılamayı ve öğrencilerin karşı karşıya geldikleri tipik endişelerim, sorunlarım ve seçimlerim çözmeyi hedefler, öğrenciler kişiler arası iletişim becerilerim ve ilişkilerim, okulda etkin olarak nasıl görev ve faaliyetlere katılacaklarım, hedefleri ve amaçlarım, çalışma becerilerim nasıl geliştireceklerim, sorumluluk gerektiren
kararları nasıl vereceklerim ve problemleri nasıl çözeceklerim öğrenirler. Rehberlik ve danışmanlık programının sistematik ve etkili olması için rehberlik ve danışmanlık programı danışmanların, öğretmenlerin, yöneticilerin, anne-babaların ve öğrencilerin anlayış ve iş birliğim gerektirir. Herkes kendi saygın rolünü bilmeli ve diğerlerim desteklemelidir.
Amerikan Danışmanlar Birliği'nin bir alt birimi olarak 1953 yılında Amerikan Okul Danışmanları Birliği (ASÇA) kurulmuştur. ASÇA Yönetim Kurulu 1979 yılında gelişimsel rehberliği şu şekilde tanımlamıştır: Gelişimsel rehberlik, insan yaşamının her alanındaki eğitimsel ve diğer insanî hizmetlere yönelik olarak planlanmış müdahaleleri teşvik eden; bireyin kişisel, sosyal, duygusal, mesleki, ahlaki, duyuşsal ve estetik alanlardaki tüm gelişimim etkin bir şekilde uyaran ve kolaylaştıran bunun yanı sıra bireyin yaşam tarzım oluşturan parçaların bütünleşmesini sağlamak doğrultusunda yürütülen bütün rehberlik çabalarının bir bileşimidir.
Gelişimsel yaklaşım, öğrencilerin okulda ve başarılı olmada gereksinim duydukları belirli becerileri ve deneyimleri tanımlama çabasıdır, öğrenciler için öğrenme davranışları ve görevleri tanımlanmış ve açıklanmıştır. Daha sonra, akademik müfredatı tamamlayan bir rehberlik müfredatı planlanmıştır. Ayrıca; yaşam becerileri tanımlanarak bunların öğrenciyi yetişkinliğe hazırlanmasının parçası olarak vurgulanmıştır (Myrick, 1997, s: 21).
Rehberlik hizmetlerim kriz ya da problem durumlarına çözümurumlarına çözümören klasik yaklaşımlara bir tepki olarak ortaya çıkan gelişimsel rehberlik yaklaşmama göre bireylerin hayatlarının her döneminde başarmaları gereken bir takım gelişim görevleri vardır. Bireylere verilecek rehberlik yardımının amacı bu gelişim görevlerim başarıyla tamamlamalarım kolaylaştırmak ve desteklemektir (Kuzgun, 1991, s: 92).
Gelişimsel rehberlik, bireyin gelişimsel ihtiyaçlarım ön plana alan ve rehberlik hizmetlerinin öğrencilerin içinde bulundukları gelişim dönemlerinin ihtiyaçlarım karşılamaya yönelik olmasını öngören bir yaklaşımdır. Bu yaklaşımda tüm öğrencilere yönelik, organize edilmiş ve planlanmış bir müfredatı olan, ardışık ve esnek bir yapıya sahip, eğitim sürecinin bütünleyici bir parçası, tüm okul personelinin rehberlik sürecine katılımının sağlandığı, öğrencilerin daha etkili ve yeterli öğrenmelerine yardım eden ilkeler temel alınmıştır.
Türk Millî Eğitim sisteminin genel amaçlarım bakıldığında sistemin yetiştirmeyi amaçladığı insan özelliklerinin sadece akademik birtakım bilgilerin öğrencilere aktarılması ile kazandırılamayacağı, bu amaçların bilişsel olmaktan çok duyuşsal nitelikte oldukları görülmektedir. Oysa ki eğitim sis-temimiz öğrenmenin bilişsel boyutuna ağırlık vermekte, duyuşsal alanı ihmal etmektedir. Bu çelişkiyi ortadan kaldırmak için eğitim sistemimizde duyuşsal özellikler de dikkate alınmalıdır.
Okullarda öğrencilere bilişsel ve psikomotor becerilerin yanı sıra ulusal değerleri paylaşma, kültürün ortak değerlerin! benimseme, okula, derslere yönelik olumlu tutum geliştirme gibi duyuşsal özellikler de kazandırmaya çalışılır. Duyuşsal yönü ağırlık taşıyan bu tip öğrenmelere duyuşsal öğrenmeler adı verilmektedir.
Kişinin yaşamı boyunca, yaşantıların ürünleri olan duyuşsal alanla ilgili davranışlar sadece okul sistemi içinde kazandırılamaz. Bununla birlikte okullar bu alanla ilgili istendik davranışların öğrencilere kazandırılması ile yükümlüdürler. Her ne kadar duyuşsal alanla ilgili hedefler öğretim programlarında yer almış olsa da bunların oranı nisbeten azdır, üstelik bu hedeflerin gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla kullanılabilecek öğrenme yaşantıları öğretmenlere sunulmamıştır.
Duyuşsal alanla ilgili davranışların kazandırılması sadece öğretim boyutuyla değil aynı zamanda rehberlik boyutuyla da ilgilidir. Hatta birçok duyuşsal davranışın kazandırılmasından öncelikle okul rehberlik servislerinin sorumlu olduğu söylenebilir.
ÖNERİLEN STRATEJİLER
Strateji 3: Gelişimsel rehberlik yaklaşımı rehberlik ve danışmanlıkla ilgili diğer üç yaklaşımı birleştirir ve kuramsal temellere dayandırılmıştır.
Strateji 4: Gelişimsel rehberlik ilkeleri gelişimsel rehberlik müfredatının nasıl uygulanacağı ve değerlendirileceği konusunda yol gösterir.
Strateji 5: öğrencilerin öncelikli ihtiyaçları kapsamlı rehberlik programları yoluyla karşılanır ve kapsamlı rehberlik programlarının eğitim sistemi ile ilgili tüm birimlere yönelik yararları vardır.
Strateji 6: Rehberlik ve danışmanlık birimi Müfredat Laboratuvar Okullarında Kalite Geliştirme Ekibi olarak görev yapar.
Strateji 7: Okul danışmanları kendi görevleri için diğer ketlerden farklı ilkelere ve bakış açılarına sahiptirler.
Strateji 8: Müfredat Laboratuvar Okullarında gelişimsel rehberlik çalışmalarının yürütüleceği danışmanlık merkezi kurulur.
GELİŞİMSEL REHBERLİK MÜFREDATININ AMAÇLARI
Gelişimsel yaklaşım içinde rehberliğin müfredatı bulunmaktadır. Rehberlik müfredatı gelişim dönemlerine, görevlerine ve öğrenme şartlarına dayanarak öğrencinin başarısını artırmaya yardım eden ona öğrenme becerisi ve deneyimi sağlayan planlı bir çabadır. Böyle bir yaklaşım eğitimin bütün...
Müredat Laboratuvar Okullarında bireyin gelişimsel ihtiyaçlarını ön plana alan ve rehberlik hizmetlerinin öğrencilerin içinde bulundukları gelişim dönemlerinin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olmasını öngören "Gelişimsel Rehberlik" anlayışı esastır.
Günümüz toplumunun beklentileri, öğrencilerin sürekli artan ihtiyaçları eğitim sistemimiz ve kaynaklarımıza giderek artan talepler yüklemektedir. Aynı zamanda çeşitli faktörler bazı çocuklarımızın etkili öğrenme için duyuşsal, fiziksel ve sosyal yönden sağlıklı bir şekilde donatılmamış olarak okullarımıza katılmalarına neden olmaktadır. Eğitimciler bugünkü uluslar arası yarışmacı teknolojik piyasanın taleplerini karşılayacak nitelikleri kazandırmak amacıyla farklı nitelikteki öğrencileri eğitmeye çalışmalıdırlar. Okullar etkili öğrenmeyi sağlamak için öğrencilere destek olmak zorundadırlar. Toplumsal etkiler ve değişmelerin ürettiği bazı ihtiyaçlar sadece sınıf içi öğretim programları yoluyla karşılanamamaktadır. Bu ihtiyaçlar bireysel gelişimi esas alan ve öğretim ile rehberlik ögelerinin kaynaştığı planlı bir eğitimsel program yoluyla karşılanabilir,
öğrencilerin öğrenme biçimlerim etkileyen özel gereksinimleri ilgileri, çoğunun da öğrenme yaşantılarım olumsuz yönde etkileyen problemleri bulunmaktadır. öğrencilerin problemlerinin ve endişelerinin bazıları içinde yaşanılan zamanla ilgili iken bazıları da yeni nesil ve yeni topluma özgü hayatın gelişim evreleriyle ilgilidir. Bazı öğrenci problemlerinin okullardaki öğrenme süreci üzerinde diğer problemlerden daha fazla yıkıcı etkisi olabilmektedir. Çok ciddi şekilde bastırılmış ve birtakım duygularım kaybetmiş genç insanlar mantık dışı şeyler yapabilirler. Problem ne olursa olsun, büyüme ciddi bir iştir.
Gençlerin büyüme sürecindeki problem ve endişeleriyle başa çıkabilmelerine yardımcı olmak için düzenli rehberlik ve danışmanlık programları okullardaki eğitim sürecinin vazgeçilmez bir parçası olmalıdır. Bu programlar kişisel, sosyal, meslekî ve akademik büyümeyi daha iyi hale getirmek için tasarlanmalıdırlar, ilk ve temel amaç öğrencilerin daha etkili ve verimli öğrenmelerine yardımcı olmaktır. Bu programlar okul hayatinin daha tatmin edici ve daha ödüllendirici olmasını sağlarlar.
Gelişimsel rehberlik öğrencilerin gereksinimlerim karşılamayı ve öğrencilerin karşı karşıya geldikleri tipik endişelerim, sorunlarım ve seçimlerim çözmeyi hedefler, öğrenciler kişiler arası iletişim becerilerim ve ilişkilerim, okulda etkin olarak nasıl görev ve faaliyetlere katılacaklarım, hedefleri ve amaçlarım, çalışma becerilerim nasıl geliştireceklerim, sorumluluk gerektiren
kararları nasıl vereceklerim ve problemleri nasıl çözeceklerim öğrenirler. Rehberlik ve danışmanlık programının sistematik ve etkili olması için rehberlik ve danışmanlık programı danışmanların, öğretmenlerin, yöneticilerin, anne-babaların ve öğrencilerin anlayış ve iş birliğim gerektirir. Herkes kendi saygın rolünü bilmeli ve diğerlerim desteklemelidir.
Amerikan Danışmanlar Birliği'nin bir alt birimi olarak 1953 yılında Amerikan Okul Danışmanları Birliği (ASÇA) kurulmuştur. ASÇA Yönetim Kurulu 1979 yılında gelişimsel rehberliği şu şekilde tanımlamıştır: Gelişimsel rehberlik, insan yaşamının her alanındaki eğitimsel ve diğer insanî hizmetlere yönelik olarak planlanmış müdahaleleri teşvik eden; bireyin kişisel, sosyal, duygusal, mesleki, ahlaki, duyuşsal ve estetik alanlardaki tüm gelişimim etkin bir şekilde uyaran ve kolaylaştıran bunun yanı sıra bireyin yaşam tarzım oluşturan parçaların bütünleşmesini sağlamak doğrultusunda yürütülen bütün rehberlik çabalarının bir bileşimidir.
Gelişimsel yaklaşım, öğrencilerin okulda ve başarılı olmada gereksinim duydukları belirli becerileri ve deneyimleri tanımlama çabasıdır, öğrenciler için öğrenme davranışları ve görevleri tanımlanmış ve açıklanmıştır. Daha sonra, akademik müfredatı tamamlayan bir rehberlik müfredatı planlanmıştır. Ayrıca; yaşam becerileri tanımlanarak bunların öğrenciyi yetişkinliğe hazırlanmasının parçası olarak vurgulanmıştır (Myrick, 1997, s: 21).
Rehberlik hizmetlerim kriz ya da problem durumlarına çözümurumlarına çözümören klasik yaklaşımlara bir tepki olarak ortaya çıkan gelişimsel rehberlik yaklaşmama göre bireylerin hayatlarının her döneminde başarmaları gereken bir takım gelişim görevleri vardır. Bireylere verilecek rehberlik yardımının amacı bu gelişim görevlerim başarıyla tamamlamalarım kolaylaştırmak ve desteklemektir (Kuzgun, 1991, s: 92).
Gelişimsel rehberlik, bireyin gelişimsel ihtiyaçlarım ön plana alan ve rehberlik hizmetlerinin öğrencilerin içinde bulundukları gelişim dönemlerinin ihtiyaçlarım karşılamaya yönelik olmasını öngören bir yaklaşımdır. Bu yaklaşımda tüm öğrencilere yönelik, organize edilmiş ve planlanmış bir müfredatı olan, ardışık ve esnek bir yapıya sahip, eğitim sürecinin bütünleyici bir parçası, tüm okul personelinin rehberlik sürecine katılımının sağlandığı, öğrencilerin daha etkili ve yeterli öğrenmelerine yardım eden ilkeler temel alınmıştır.
Türk Millî Eğitim sisteminin genel amaçlarım bakıldığında sistemin yetiştirmeyi amaçladığı insan özelliklerinin sadece akademik birtakım bilgilerin öğrencilere aktarılması ile kazandırılamayacağı, bu amaçların bilişsel olmaktan çok duyuşsal nitelikte oldukları görülmektedir. Oysa ki eğitim sis-temimiz öğrenmenin bilişsel boyutuna ağırlık vermekte, duyuşsal alanı ihmal etmektedir. Bu çelişkiyi ortadan kaldırmak için eğitim sistemimizde duyuşsal özellikler de dikkate alınmalıdır.
Okullarda öğrencilere bilişsel ve psikomotor becerilerin yanı sıra ulusal değerleri paylaşma, kültürün ortak değerlerin! benimseme, okula, derslere yönelik olumlu tutum geliştirme gibi duyuşsal özellikler de kazandırmaya çalışılır. Duyuşsal yönü ağırlık taşıyan bu tip öğrenmelere duyuşsal öğrenmeler adı verilmektedir.
Kişinin yaşamı boyunca, yaşantıların ürünleri olan duyuşsal alanla ilgili davranışlar sadece okul sistemi içinde kazandırılamaz. Bununla birlikte okullar bu alanla ilgili istendik davranışların öğrencilere kazandırılması ile yükümlüdürler. Her ne kadar duyuşsal alanla ilgili hedefler öğretim programlarında yer almış olsa da bunların oranı nisbeten azdır, üstelik bu hedeflerin gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla kullanılabilecek öğrenme yaşantıları öğretmenlere sunulmamıştır.
Duyuşsal alanla ilgili davranışların kazandırılması sadece öğretim boyutuyla değil aynı zamanda rehberlik boyutuyla da ilgilidir. Hatta birçok duyuşsal davranışın kazandırılmasından öncelikle okul rehberlik servislerinin sorumlu olduğu söylenebilir.
ÖNERİLEN STRATEJİLER
Strateji l: Gelişimsel rehberlik yaklaşımının bir müfredatı vardır.
Strateji 2: Gelişimsel rehberlik üniteleri geliştirilecek müfredatın amaç ve hedeflerim düzenlemede yardımcıdır.Strateji 3: Gelişimsel rehberlik yaklaşımı rehberlik ve danışmanlıkla ilgili diğer üç yaklaşımı birleştirir ve kuramsal temellere dayandırılmıştır.
Strateji 4: Gelişimsel rehberlik ilkeleri gelişimsel rehberlik müfredatının nasıl uygulanacağı ve değerlendirileceği konusunda yol gösterir.
Strateji 5: öğrencilerin öncelikli ihtiyaçları kapsamlı rehberlik programları yoluyla karşılanır ve kapsamlı rehberlik programlarının eğitim sistemi ile ilgili tüm birimlere yönelik yararları vardır.
Strateji 6: Rehberlik ve danışmanlık birimi Müfredat Laboratuvar Okullarında Kalite Geliştirme Ekibi olarak görev yapar.
Strateji 7: Okul danışmanları kendi görevleri için diğer ketlerden farklı ilkelere ve bakış açılarına sahiptirler.
Strateji 8: Müfredat Laboratuvar Okullarında gelişimsel rehberlik çalışmalarının yürütüleceği danışmanlık merkezi kurulur.
GELİŞİMSEL REHBERLİK MÜFREDATININ AMAÇLARI
Gelişimsel yaklaşım içinde rehberliğin müfredatı bulunmaktadır. Rehberlik müfredatı gelişim dönemlerine, görevlerine ve öğrenme şartlarına dayanarak öğrencinin başarısını artırmaya yardım eden ona öğrenme becerisi ve deneyimi sağlayan planlı bir çabadır. Böyle bir yaklaşım eğitimin bütün...
İçeriğin tamamını görüntülemek için lütfen giriş yapın.
Giriş yap veya üye ol.