ÜSTÜN ZEKA VE YETENEKLİLER İÇİN BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ VE ZENGİNLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMLARI HAZIRLANMASI
Bireyselleştirilmiş Eğitim programları sadece öğrenme yetersizliği olan çocuklar için değil üstün zeka- yetenekli çocukların entegrasyon eğitimlerinde de hazırlanması gerekli olan program-
lardır. Bu özelliklere sahip çocukların normal programlarla gelişimini en üst düzeyde sağlamak
mümkün değildir.
Aşağıda üstün yetenekli çocukların özellikleri açıklanmış ve bireysel program hazırlamada
kullanılan tüm kısa ve uzun dönemli program örnekleri verilmiştir.Bu örneklerden yararlanılarak
üstün zeka –yetenekli çocuklar için bireyselleştirilmiş eğitim programları hazırlanacaktır.
Üstün Zeka ve Üstün Yetenekliler
Tanım: Zeka bölümü çeşitli ölçeklerde sürekli olarak 130 veya daha yukarı olan-lara
‘üstün zekalı’ denir.
Zeka- yaratıcılık, sanat,liderlik kapasitesi veya özel akademik alanlarda yaşıtlarına göre
yüksek düzeyde performans gösteren ve bu tür yeteneklerini geliştirmek için okul tarafından sağlanamayan hizmet ve faaliyetlere gereksinim duyan çocuklardır.
Üstün ve özel yeteneklilik 4 temel insan özelliği arasındaki etkileşimden oluşur:
Ortalamanın üstünde yetenek düzeyi,
Yüksek düzeyde görev sorumluluğu,
Yüksek düzeyde yaratıcılık,
Yüksek düzeyde motivasyondur.
Üstün veya Özel Yetenekli Çocukların Özellikleri
Bedensel özellikleri:
Grup olarak beden yapıları ve sağlık durumları bakımından yaşıtlarına oranla üstündürler.
Doğumda normal çocuklardan daha ağırdırlar.
Boy ve ağırlık bakımından normal çocuk grubunun üstündedirler.
Erken yürür ve erken konuşurlar.
Duyu organı bozuklukları, bedensel sakatlık, diş deformasyonu vb. normal çucuklara oranla daha az rastlanır.
Zihinsel Özellikleri:
Çabuk ve kolay öğrenirler.
Kelime hazineleri geniştir. Kelimeleri yerinde ve düzgün kullanabilirler.
Zihinsel işlemleri zorlanmadan yapabilirler.
Genelleme yapmada, olaylar arasındaki ilişkileri görmede, bilgilerin transferinde, mantıki çağrışımlarda yaşıtlarına oranla ileridedirler.
Dikkat süreleri uzundur. Soyut fikirlere ilgileri fazladır.
Sınıf düzeyinin 1-2 yıl üzerindeki kitapları okumakta ve işlemleri yapmakta zorluk çekmezler.
Diğer çocukların farkında olmadığı bazı alanlarda bilgi sahibidirler.
Duyduklarını ve okuduklarını uzun zaman belleklerinde tutar ve hatırlarlar.
Çok soru sorarlar ve ilgi alanları geniştir.
Pratik bilgileri fazladır.
Çoğunlukla okula başlamadan okuma-yazma öğrenirler.
Dışa dönüktürler.
Sosyal Özellikleri :
Arkadaşları arasında sevinirler.
Kolayca arkadaşlık kurabilirler.Arkadaşlarını kendilerinden 2-3 yaş yukarıda olanlardan seçerler.
Grup içinde lider olabilirler.Başkalarına tabi olmaktan hoşlanmazlar.
Okula karşı isteklidirler.Ders dışı uğraşlara katılmaktan zevk alırlar.
Ders uğraşılarının yanı sıra sosyal uğraşılar, sportif faaliyetler, şiir, hikaye alanlarında çalışmaktan hoşlanırlar.
Yaratıcılıkları gelişmiştir.
Yeni ve değişik durumlara kolay ve çabuk uyarlar.
Üstün Yetenekli Öğrenci Kimdir ?
Üstün yetenekli öğrenci, yaşıtlarına göre daha hızlı öğrenen, sınıf arkadaşlarının istediği veya ihtiyaç duyduğundan daha derin ve geniş ilgi alanlarına sahip, karmaşıklıktan (zorluktan)hoşlanan , soyut fikirleri anlayan, kendisinin seçtiği konuda veya ilgi alanlarında bağımsız çalışmayı seven çocuklardır.
Bu tip çocuklar, başarılı oldukları alanda yüksek performans ve potansiyel kabiliyetlerini tek başına veya birleştirerek kendilerini gösterirler.
Üstün Veya Özel Yetenekli Çocukların Genel Özellikleri
Girişimin tüm alanlarında yaşıtlarının ilerisindedirler.
Erken yürür, erken konuşur, okumayı erken yaşta öğrenirler.
Sürekli soru sorar, meraklıdırlar.
Zihinsel ve fiziksel olarak büyük bir enerjiye sahiptirler.
Ayrıntılara olağanüstü dikkat ederler.
Öğrenme ve bilgiye sürekli açlık duyarlar.
Zengin sözcük hazinesine sahiptirler. Kelimeleri doğru telaffuz ederler, yerli yerinde kullanırlar ve akıcı bir konuşmaları vardır.
Çabuk öğrenme, kavrama ve akılda tutma özellikleri vardır.
Uzun süre dikkatlerini bir konu üzerinde yoğunlaştırabilirler.
Karmaşık problemler çözmekten hoşlanırlar.
İlgi alanları geniştir.
Sorumluluk kuvvetlidir. Sorumluluk almayı çok ister ve bunu yerine getirmekten çok hoşlanırlar.
Gözlem güçleri vardır.
Genelleme ve soyutlama yaparak bilgilerini başka alanlara aktarabilirler.
Sebep- sonuç ilişkisine ilgi duyarlar.
Yaratıcılık ve mucitlik özellikleri vardır.
Azimli ve sabırlıdırlar.
Kendilerine güvenleri tamdır.
Espri özellikleri vardır.
Duyarlıdırlar.Başkalarına karşı empati duyarlar.
Güçlü bir konsantrasyona sahiptirler.
Liderlik özellikleri vardır.
Amaçlarına ulaşmaktan ve başarıdan zevk alırlar.
Orijinal ve eleştirel düşünceye sahiptirler.
Başkaları ile kolayca işbirliği yaparlar.
Alçak gönüllüdürler.Başkalarına yardım etmekten hoşlanırlar.
Çalışkandırlar.Ancak bütün bu özellikler her çocukta bulunmaz..
Üstün veya Özel yetenekli Çocuklarda Yetenekler
Müzik Alanındaki Yetenek Özellikleri :
Ritim ve melodiye diğer çocuklardan fazla tepkide bulunurlar.
Müzikle çok ilgilidirler.Plak, kaset dinler, nerede müzik etkinliği var ise ona katılmak ister.
Müzik parçaları yapmaya büyük istek ve çaba gösterir.
Başkaları ile şarkı söyler iken onlara uymaktan hoşlanır.
Yaşıtlarına duygu ve düşüncelerini anlatmak için sık sık müziği araç olarak kullanır.
Çeşitli müzik aletleri ile ilgilenir.Onları çalmayı dener.
Müzisyenler, şarkıcılar ve müzik parçaları ile ilgili koleksiyonlar yapar.
Dinlediği müzik parçasını kısa zamanda anlamlı ve uygun biçimde öğrenir.
Resim Alanındaki Yetenek Özellikleri :
Çeşitli konularda çizimler yapar.
Resimler planlar, resimlere derinlik verir ve parçalar arasında uygun oranlar kullanır.
Resim çalışmalarını ciddiye alır ve resim çalışmaktan haz duyar.
Diğer çocukların yaptığından değişik çizimler yapar.
Resim yapma, çizme ve boyama için geniş zaman harcar.
Resmi kendi yaşıtlarını ve duygularını ifade etmek için başarılı olarak kullanır.
Diğer insanların, sanat ve resim çalışmalarına ilgi duyarlar.
Diğerlerinin eleştirilerinden hoşlanır ve içlerinden yeni şeyler öğrenir.
Çamurdan, sabundan, plastikten vb. yumuşak gereçlerden üş boyutlu şeyler yapmaya özel ilgi gösterirler.
Fen Alanındaki Özellikleri:
Okur ve fen raporlarını yorumlayarak bir bilgi zemini oluşturur.
Fen Bilgisi konusunda otoriter olan kaynakları tarar.
Fen ve teknik araçları kullanabilir ve bunlara vakıf olur.
Fikir ve hipotezleri test etmeye yönelik deneyler yapar.
Yerinde ve yeterli veri seçer.
Verilerden geçerli çıkarımlar yapar ve tahminlerde bulunur.
Problem çözmede kullanılan teknik ve süreçlerin altında yatan varsayımları tanır ve değerlendirir.
Fikirleri hem niceliksel hem de niteliksel ifade eder.
Fen Bilgisini toplumsal değişim için kullanır ve uygular.
Bilinen gerçek ve kavramlardan yeni ilişki ve fikirler oluşturur.
Bilimsel gözlem, veri toplama ve yorum yapma becerileri vardır.
Problemlere yönelik duyarlılığa yeni fikirler geliştirme ve değerlendirme yeteneğine sahiptir.
Devamlı meraklıdır.
Tutarsızlıkların tespitinde tetiktir.
Yüksek düzeyde mekanik düşünmeye sahiptir.
Uzay ilişkilerine ilgi duyar.
Planlama ve iletişim yeteneğine sahiptir.
Öğrenme ve bilgiye sürekli açlık duyar.
Çabuk öğrenir,kavrar ve aklında saklar.
Genelleme ve soyutlama yaparak elindeki bilgiyi diğer alanlara aktarabilir.
Kararlı ve sabırlıdır.
Yaratıcıdır.
Düşünceleri ve nesneleri sistematik biçimde bir araya getirebilir.
Sorgulamalarında ‘ne’,’nasıl’,’neden’ sorularının ötesine ulaşmaya çalışır.
Kendine güvenir. Kendi başına bir iş üstlenir.
Yaşıtlarına göre alışılmışın dışında nitelikli ürün ortaya koyar.
Birbirini takip eden konular ve olaylar dizisi karşısında bir sonraki adımı takip edebilir.
Bir alanda öğrendiği konu ile başka bir alanda...
Bireyselleştirilmiş Eğitim programları sadece öğrenme yetersizliği olan çocuklar için değil üstün zeka- yetenekli çocukların entegrasyon eğitimlerinde de hazırlanması gerekli olan program-
lardır. Bu özelliklere sahip çocukların normal programlarla gelişimini en üst düzeyde sağlamak
mümkün değildir.
Aşağıda üstün yetenekli çocukların özellikleri açıklanmış ve bireysel program hazırlamada
kullanılan tüm kısa ve uzun dönemli program örnekleri verilmiştir.Bu örneklerden yararlanılarak
üstün zeka –yetenekli çocuklar için bireyselleştirilmiş eğitim programları hazırlanacaktır.
Üstün Zeka ve Üstün Yetenekliler
Tanım: Zeka bölümü çeşitli ölçeklerde sürekli olarak 130 veya daha yukarı olan-lara
‘üstün zekalı’ denir.
Zeka- yaratıcılık, sanat,liderlik kapasitesi veya özel akademik alanlarda yaşıtlarına göre
yüksek düzeyde performans gösteren ve bu tür yeteneklerini geliştirmek için okul tarafından sağlanamayan hizmet ve faaliyetlere gereksinim duyan çocuklardır.
Üstün ve özel yeteneklilik 4 temel insan özelliği arasındaki etkileşimden oluşur:
Ortalamanın üstünde yetenek düzeyi,
Yüksek düzeyde görev sorumluluğu,
Yüksek düzeyde yaratıcılık,
Yüksek düzeyde motivasyondur.
Üstün veya Özel Yetenekli Çocukların Özellikleri
Bedensel özellikleri:
Grup olarak beden yapıları ve sağlık durumları bakımından yaşıtlarına oranla üstündürler.
Doğumda normal çocuklardan daha ağırdırlar.
Boy ve ağırlık bakımından normal çocuk grubunun üstündedirler.
Erken yürür ve erken konuşurlar.
Duyu organı bozuklukları, bedensel sakatlık, diş deformasyonu vb. normal çucuklara oranla daha az rastlanır.
Zihinsel Özellikleri:
Çabuk ve kolay öğrenirler.
Kelime hazineleri geniştir. Kelimeleri yerinde ve düzgün kullanabilirler.
Zihinsel işlemleri zorlanmadan yapabilirler.
Genelleme yapmada, olaylar arasındaki ilişkileri görmede, bilgilerin transferinde, mantıki çağrışımlarda yaşıtlarına oranla ileridedirler.
Dikkat süreleri uzundur. Soyut fikirlere ilgileri fazladır.
Sınıf düzeyinin 1-2 yıl üzerindeki kitapları okumakta ve işlemleri yapmakta zorluk çekmezler.
Diğer çocukların farkında olmadığı bazı alanlarda bilgi sahibidirler.
Duyduklarını ve okuduklarını uzun zaman belleklerinde tutar ve hatırlarlar.
Çok soru sorarlar ve ilgi alanları geniştir.
Pratik bilgileri fazladır.
Çoğunlukla okula başlamadan okuma-yazma öğrenirler.
Dışa dönüktürler.
Sosyal Özellikleri :
Arkadaşları arasında sevinirler.
Kolayca arkadaşlık kurabilirler.Arkadaşlarını kendilerinden 2-3 yaş yukarıda olanlardan seçerler.
Grup içinde lider olabilirler.Başkalarına tabi olmaktan hoşlanmazlar.
Okula karşı isteklidirler.Ders dışı uğraşlara katılmaktan zevk alırlar.
Ders uğraşılarının yanı sıra sosyal uğraşılar, sportif faaliyetler, şiir, hikaye alanlarında çalışmaktan hoşlanırlar.
Yaratıcılıkları gelişmiştir.
Yeni ve değişik durumlara kolay ve çabuk uyarlar.
Üstün Yetenekli Öğrenci Kimdir ?
Üstün yetenekli öğrenci, yaşıtlarına göre daha hızlı öğrenen, sınıf arkadaşlarının istediği veya ihtiyaç duyduğundan daha derin ve geniş ilgi alanlarına sahip, karmaşıklıktan (zorluktan)hoşlanan , soyut fikirleri anlayan, kendisinin seçtiği konuda veya ilgi alanlarında bağımsız çalışmayı seven çocuklardır.
Bu tip çocuklar, başarılı oldukları alanda yüksek performans ve potansiyel kabiliyetlerini tek başına veya birleştirerek kendilerini gösterirler.
Üstün Veya Özel Yetenekli Çocukların Genel Özellikleri
Girişimin tüm alanlarında yaşıtlarının ilerisindedirler.
Erken yürür, erken konuşur, okumayı erken yaşta öğrenirler.
Sürekli soru sorar, meraklıdırlar.
Zihinsel ve fiziksel olarak büyük bir enerjiye sahiptirler.
Ayrıntılara olağanüstü dikkat ederler.
Öğrenme ve bilgiye sürekli açlık duyarlar.
Zengin sözcük hazinesine sahiptirler. Kelimeleri doğru telaffuz ederler, yerli yerinde kullanırlar ve akıcı bir konuşmaları vardır.
Çabuk öğrenme, kavrama ve akılda tutma özellikleri vardır.
Uzun süre dikkatlerini bir konu üzerinde yoğunlaştırabilirler.
Karmaşık problemler çözmekten hoşlanırlar.
İlgi alanları geniştir.
Sorumluluk kuvvetlidir. Sorumluluk almayı çok ister ve bunu yerine getirmekten çok hoşlanırlar.
Gözlem güçleri vardır.
Genelleme ve soyutlama yaparak bilgilerini başka alanlara aktarabilirler.
Sebep- sonuç ilişkisine ilgi duyarlar.
Yaratıcılık ve mucitlik özellikleri vardır.
Azimli ve sabırlıdırlar.
Kendilerine güvenleri tamdır.
Espri özellikleri vardır.
Duyarlıdırlar.Başkalarına karşı empati duyarlar.
Güçlü bir konsantrasyona sahiptirler.
Liderlik özellikleri vardır.
Amaçlarına ulaşmaktan ve başarıdan zevk alırlar.
Orijinal ve eleştirel düşünceye sahiptirler.
Başkaları ile kolayca işbirliği yaparlar.
Alçak gönüllüdürler.Başkalarına yardım etmekten hoşlanırlar.
Çalışkandırlar.Ancak bütün bu özellikler her çocukta bulunmaz..
Üstün veya Özel yetenekli Çocuklarda Yetenekler
Müzik Alanındaki Yetenek Özellikleri :
Ritim ve melodiye diğer çocuklardan fazla tepkide bulunurlar.
Müzikle çok ilgilidirler.Plak, kaset dinler, nerede müzik etkinliği var ise ona katılmak ister.
Müzik parçaları yapmaya büyük istek ve çaba gösterir.
Başkaları ile şarkı söyler iken onlara uymaktan hoşlanır.
Yaşıtlarına duygu ve düşüncelerini anlatmak için sık sık müziği araç olarak kullanır.
Çeşitli müzik aletleri ile ilgilenir.Onları çalmayı dener.
Müzisyenler, şarkıcılar ve müzik parçaları ile ilgili koleksiyonlar yapar.
Dinlediği müzik parçasını kısa zamanda anlamlı ve uygun biçimde öğrenir.
Resim Alanındaki Yetenek Özellikleri :
Çeşitli konularda çizimler yapar.
Resimler planlar, resimlere derinlik verir ve parçalar arasında uygun oranlar kullanır.
Resim çalışmalarını ciddiye alır ve resim çalışmaktan haz duyar.
Diğer çocukların yaptığından değişik çizimler yapar.
Resim yapma, çizme ve boyama için geniş zaman harcar.
Resmi kendi yaşıtlarını ve duygularını ifade etmek için başarılı olarak kullanır.
Diğer insanların, sanat ve resim çalışmalarına ilgi duyarlar.
Diğerlerinin eleştirilerinden hoşlanır ve içlerinden yeni şeyler öğrenir.
Çamurdan, sabundan, plastikten vb. yumuşak gereçlerden üş boyutlu şeyler yapmaya özel ilgi gösterirler.
Fen Alanındaki Özellikleri:
Okur ve fen raporlarını yorumlayarak bir bilgi zemini oluşturur.
Fen Bilgisi konusunda otoriter olan kaynakları tarar.
Fen ve teknik araçları kullanabilir ve bunlara vakıf olur.
Fikir ve hipotezleri test etmeye yönelik deneyler yapar.
Yerinde ve yeterli veri seçer.
Verilerden geçerli çıkarımlar yapar ve tahminlerde bulunur.
Problem çözmede kullanılan teknik ve süreçlerin altında yatan varsayımları tanır ve değerlendirir.
Fikirleri hem niceliksel hem de niteliksel ifade eder.
Fen Bilgisini toplumsal değişim için kullanır ve uygular.
Bilinen gerçek ve kavramlardan yeni ilişki ve fikirler oluşturur.
Bilimsel gözlem, veri toplama ve yorum yapma becerileri vardır.
Problemlere yönelik duyarlılığa yeni fikirler geliştirme ve değerlendirme yeteneğine sahiptir.
Devamlı meraklıdır.
Tutarsızlıkların tespitinde tetiktir.
Yüksek düzeyde mekanik düşünmeye sahiptir.
Uzay ilişkilerine ilgi duyar.
Planlama ve iletişim yeteneğine sahiptir.
Öğrenme ve bilgiye sürekli açlık duyar.
Çabuk öğrenir,kavrar ve aklında saklar.
Genelleme ve soyutlama yaparak elindeki bilgiyi diğer alanlara aktarabilir.
Kararlı ve sabırlıdır.
Yaratıcıdır.
Düşünceleri ve nesneleri sistematik biçimde bir araya getirebilir.
Sorgulamalarında ‘ne’,’nasıl’,’neden’ sorularının ötesine ulaşmaya çalışır.
Kendine güvenir. Kendi başına bir iş üstlenir.
Yaşıtlarına göre alışılmışın dışında nitelikli ürün ortaya koyar.
Birbirini takip eden konular ve olaylar dizisi karşısında bir sonraki adımı takip edebilir.
Bir alanda öğrendiği konu ile başka bir alanda...
İçeriğin tamamını görüntülemek için lütfen giriş yapın.
Giriş yap veya üye ol.